5-lecie RPPZ - Powiatowy Urząd Pracy w Rybniku

A było to tak. Posłuchajcie:

Dwie znajome - refleksja i idea zamieszkały w głowach rybnickich doradców zawodowych. Na początku ich pracy żyły sobie osobno, gdzieś tam w dalekich zakątkach umysłu. W miarę rozwoju zawodowego doradców, coraz bardziej zaprzyjaźniały się i wysuwały się na pierwszy plan. Aż pewnego dnia, roku 2006 ujrzały światło dzienne – spotkały się z innymi ideami i refleksjami, jak się później miało okazać, ich przyszłymi przyjaciółkami. Gdy ich „właściciele" przygotowując się do konferencji – podczas burzy mózgów – notabene ich mateczników - postanowili je zwerbalizować i wyartykułować, bardzo szybko okazało się, że są niesamowicie do siebie podobne, doskonale się rozumieją i  dogadują. Zawiązanych więzów już nie sposób było rozerwać. Na trwale wpisały się w przestrzeń mentalną ich kreatorów. Tak oto zawiązała się Rybnicka Platforma Poradnictwa Zawodowego.

Morał:  warto mieć marzenia, warto swoje refleksje i idee wprowadzać w życie.

Ta bajkowo i z przymrużeniem oka opisana geneza powstania Rybnickiej Platformy Poradnictwa Zawodowego (RPPZ), miała swoje realne odzwierciedlenie związane z osiąganiem dojrzałości zawodowej rybnickiego środowiska doradców zawodowych. Obserwacja otaczającej rzeczywistości pokazywała jasno, że nie ma wystarczającej współpracy między doradcami, między instytucjami, brak jest koordynacji działań, wiele działań jest dublowanych. Usługi doradcze świadczone przez doradców szkolnych i zawodowych nie tworzą ciągłości, nie następuje płynna wymiana informacji, doświadczeń, idei ani klientów. Jednakże immanentna cecha doradców zawodowych - praca na zasobach - spowodowała, że nie poprzestali tylko na krytycznym postrzeganiu rzeczywistości. Widząc deficyty niwelowali je, tworząc nową jakość, z nowymi możliwościami i potencjałami. Taka postawa zaowocowała zawiązaniem się nowatorskiej inicjatywy. Pierwsze pomysły utworzenia Platformy Poradnictwa Zawodowego nabrały kształtu podczas regionalnej konferencji „Poradnictwo zawodowe wobec wyzwań współczesnego rynku pracy" zorganizowanej przez PUP Rybnik i Urząd Miasta Rybnika w październiku 2006 roku. Idea jej powołania zrodziła się podczas dyskusji wieńczącej konferencję. Od tego momentu pomysł stworzenia międzyinstytucjonalnej sieci doradczej zaczął nabierać kształtu. Doradcy zawodowi zaczęli regularnie spotykać się, bilansować swoje możliwości, deficyty i potrzeby. Brać udział w debatach, panelach dyskusyjnych, czerpać z doświadczeń zagranicznych. Prowadzili wspólne badania socjologiczne w celu określenia swoich potencjalnych klientów oraz ich potrzeb. Działania te doprowadziły do krystalizacji ogólnych idei i koncepcji. Wynikiem tego było podpisanie 26.02.2008 roku Deklaracji Współpracy Rybnickiej Platformy Poradnictwa Zawodowego - pomiędzy pięcioma instytucjami[1]. Wtedy też określono ramy formalne i statut, dookreślono rozumienie Platformy[2], opisano cele.

Jasno doprecyzowane zadania stały się bazą służącą do ich realizowania. Przed RPPZ postawiono zadanie stworzenia zaplecza metodyczno-informacyjnego dla lokalnego środowiska doradców, nauczycieli i pedagogów - czyli doradczego know-how. Realizowano to na różne sposoby. Między innymi przeprowadzono następujące działania:

1. Publikacja artykułów opisujących działalność Platformy w czasopismach fachowych: Doradca zawodowy, Pedagogika Pracy, wydawnictwach uczelnianych.
2. Udział  przedstawicieli  Platformy  w  debacie  poświęconej  poradnictwu  zawodowemu w edukacji. Działania  Platformy przyczyniły się do zwrócenia uwagi władz samorządowych na wagę doradców szkolnych (wskazanie na lukę w kontinuum poradnictwa całożyciowego w systemie szkolnym).
3. Zorganizowanie konferencji dla dyrektorów i pedagogów szkół z terenu Czerwionki-Leszczyn przedstawienie roli, konieczności i zysków z możliwości korzystania uczniów z pomocy doradców szkolnych w planowaniu kariery życiowej.
4. Przeprowadzenie badań ankietowych z młodzieżą szkolną i pedagogami nt. postrzegania roli  doradców szkolnych (analiza ankiet potwierdziła jednoznacznie duże zapotrzebowanie na doradców szkolnych, zarówno przez uczniów, jak i przez nauczycieli) .
5. Zbilansowanie zasobów merytorycznych i zwiększenie  liczby uczestników  Platformy[3], ustalenie siedziby, stworzenie loga, opracowanie zakładki na  stronie internetowej PUP Rybnik.
6. Rozpropagowanie działań i idei Platformy w lokalnych mediach.
7. Przedstawienie działań  Rybnickiej Platformy Poradnictwa Zawodowego - jako przykładu dobrychpraktyk - na konferencjach dot. poradnictwa zawodowego w różnych częściach Polski.
8. Przeprowadzenie konferencji naukowej w marcu 2008 r. pt. „Nauka i doradztwo zawodowe   kluczem do sukcesu". Konferencja była adresowana do środowisk szkolnych, akademickich, poradni psychologiczno-pedagogicznych, ośrodków metodycznych, pracodawców, urzędów pracy,  OHP, organizacji pozarządowych, prywatnych agencji pośrednictwa pracy i innych podmiotów lokalnego rynku pracy.
9. Przeszkolenie pedagogów, nauczycieli i wychowawców w zakresie szkolnego doradcy zawodowego[4].
10. Opracowanie i zrealizowanie projektu: „Azymut – moja pasja, moja szkoła, mój zawód, moja praca". W ramach projektu przeprowadzono zajęcia zawodoznawcze dla 2049 uczniów III klas szkół gimnazjalnych, przeszkolono 20 bezrobotnych pedagogów i nauczycieli w zakresie poradnictwa zawodowego, a po szkoleniu skierowano ich na staż do rybnickich szkół gimnazjalnych ponadgimnazjalnych na stanowisko szkolnego doradcy zawodowego, zorganizowano letnie obozy profilaktyczno-edukacyjne dla młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym – 80 osób, aktywizowano poprzez wolontariat młodzież niepełnosprawną – 20 osób przez 5 miesięcy, wyposażono szkolne punkty informacji zawodowej w materiały zawodoznawcze, propagowano idee Platformy poprzez konferencje na terenie województwa śląskiego.
11. Przeprowadzenie i opracowanie  badań panelowych na zakończenie ww. projektu. Przeprowadzono je na początku i na końcu stażu szkolnych doradców zawodowych, na celowo wybranej próbie, tych samych, uczniów ostatnich klas szkół gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych. Konstrukcja pytań umożliwiła zaobserwowanie dynamiki  zmian  wiedzy i postaw uczniów odnośnie interesujących zagadnień (wiedza dotycząca rynku pracy, planowania kariery, wyboru szkoły i zawodu, zakresu pomocy świadczonej przez doradcę zawodowego, zawodów wybieranych przez uczniów). Analiza ankiet pokazała, że nastąpił pozytywny przyrost wiedzy uczniów dotyczącej rynku edukacyjnego i rynku pracy oraz świadomości dotyczącej planowania kariery zawodowej. Tym samym założenia ww. projektu zostały w pełni zrealizowane,  a luka w kontinuum całożyciowego poradnictwa zawodowego w rybnickim szkolnictwie została – w czasie trwania projektu - zniwelowana.
12. RPPZ wzięła udział we wszystkich edycjach Ogólnopolskiego Tygodnia Kariery – notabene najlepszej kampanii społecznej w Polsce[5] - i uzyskała zaszczytny tytuł Laureata wszystkich edycji  OTK.
13. Wydanie Zeszytu Metodycznego RPPZ zawierającego gotowe scenariusze zajęć zawodoznawczych dla różnych grup odbiorców.
14. Zorganizowanie Forum Poradnictwa Zawodowego Województwa Śląskiego podsumowującego 5-lecie działalności RPPZ.

Jak widać 5 lat istnienia Platformy Poradnictwa minęło na wytężonej pracy, przynoszącej jednak bardzo wiele satysfakcji wszystkim osobom zaangażowanym w jej rozwój i działalność. Oprócz wspomnianego zadowolenia z tworzenia nowej jakości usług doradczych, RPPZ osiągnęła także bardzo praktyczne rezultaty swoich działań.

Udało się stworzyć realne  kontinuum pomocy doradczej, a tym samym możliwość dłuższego i wielowymiarowego oddziaływania doradców na swoich klientów: od wczesnych lat szkolnych aż po emeryturę, od akompaniatora po coacha kariery. Jest więc Platforma przykładem realnie działającej sieci doradców zawodowych z resortu edukacji i pracy oraz wzorem lokalnego partnerstwa instytucjonalnego. W związku z tym instytucje ww. resortów mogą realnie, w sposób skoordynowany współpracować, realizując wspólny cel jakim jest przygotowanie pracownika do nowoczesnego rynku pracy.

Na zakończenie wypada wszystkie istniejące partnerstwa i sieci doradcze umocnić w przekonaniu, że to co robią ma głęboki sens, a wszystkich pozostałych zachęcić do tworzenia własnych platform poradnictwa zawodowego.
 

---

[1] W dniu podpisania deklaracji RPPZ tworzyły następujące instytucje z Rybnika: Powiatowy Urząd Pracy, Rybnickie Centrum Edukacji Zawodowej – CKUoP, Zespół Szkół Technicznych, Zespół Szkół Ekonomiczno-  Usługowych oraz z Czerwionki-Leszczyn - Ośrodek Pomocy Społecznej.

[2] Platforma poradnictwa została zdefiniowana jako: realna i/lubwirtualna płaszczyzna wspólnego działania,    mająca na celu wypracowanie oraz utrwalenie metod współpracy, wymiany idei, doświadczeń, informacji i koordynacji pomiędzy doradcami zawodowymi zatrudnionymi w różnych instytucjach rynku pracy i edukacji  tworzącymi kontinuum poradnictwa całożyciowego.

[3] Na dzień 11.04.2013 r. RPPZ tworzy 13 instytucji, oprócz wymienionych w przypisie 1 są to: Filia  Młodzieżowego Biura Pracy OHP, Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy, Zespół Szkół Mechaniczno-  Elektrycznych, Zespół Szkół Nr 6,  Poradnia  Psychologiczno-Pedagogiczna, Zespół Szkół Budowlanych, Cech Rzemiosł oraz Małej i Średniej  Przedsiębiorczości, Punkt Pośrednictwa Pracy w Czerwionce-Leszczynach.

[4] Ww. działania RPPZ zostały opisane w artykule  J. Żyro, Zadania poradnictwa zawodowego w aspekcie edukacji i poradnictwa całożyciowego w: Nowoczesne   metody kształcenia. Nauczyciel w roli przewodnika i doradcy   ucznia, Łódź – Wodzisław  Śląski 2010, Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, s.120-  121.

[5] Zob. Z. Brzeziński, Ogólnopolski Tydzień Kariery – prawdopodobnie najlepsza kampania społeczna w Polsce (Pocztówka z Kielc), w: Doradca zawodowy nr 4(21)/2012, (red.) W. Kreft, Warszawa 2012, s. 50-51.