INFOdoradca+ Informacje o zawodach

to materiały zawierające przede wszystkim: opis zawodu, opis kompetencji zawodowych, odniesienie do sytuacji zawodu na rynku pracy i możliwości doskonalenia zawodowego, a także możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie.

Opisy zawodów powstały w ramach projektu „Rozwijanie, uzupełnienie i aktualizacja informacji o zawodach oraz jej upowszechnienie za pomocą nowoczesnych narzędzi komunikacji – INFODORADCA+". Projekt był współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój, Oś priorytetowa II Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji, Działanie 2.4 Modernizacja publicznych i niepublicznych służb zatrudnienia oraz lepsze dostosowanie ich do potrzeb rynku pracy.

Więcej informacji o projekcie na stronie.

Lista 1000 zawodów opisywanych w projekcie INFODORADCA+.

Zaznacz, który zbiór informacji o zawodzie potrzebujesz:

Podstawowy

Rozszerzony

Szczegółowy

Licznik odwiedzin 31740

InfoDoradca+

Powrót

Kod: 214104

1. Dane identyfikacyjne zawodu

Inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania 214104

Dyspozytor międzynarodowy i krajowy.
Inżynier ds. optymalizacji łańcucha dostaw.
Kierownik magazynu.
Kierownik logistyki.
Koordynator łańcucha dostaw.
Koordynator ds. spedycji.
Koordynator ds. logistyki.
Logistyk.
Planista materiałowy.
Planista transportu.
Specjalista ds. logistyki.
Specjalista ds. zaopatrzenia.
Specjalista ds. logistyki i gospodarki magazynowej.
Specjalista ds. optymalizacji łańcucha dostaw.
Specjalista ds. logistyki i transportu.
Specjalista ds. procesów logistycznych.
Specjalista ds. optymalizacji procesów magazynowych.
Specjalista ds. administracyjno-logistycznych.
Spedytor.

W Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie:

2141 Industrial and production engineers.

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

Sekcja H – Transport i gospodarka magazynowa.

Notka metodologiczna

Opis informacji o zawodzie opracowano na podstawie:

analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe), źródeł internetowych oraz wyników badań i analiz prowadzonych w projekcie SPO RZL (2006–2007) „Opracowanie i upowszechnienie krajowych standardów kwalifikacji zawodowych”,
analizy opisu zawodu zamieszczonego w wyszukiwarce opisów zawodów na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia,
badań ankietowych prowadzonych w projekcie INFODORADCA+ w maju 2018 roku,
zebranych opinii od recenzentów, członków panelu ewaluacyjnego oraz zespołu ds. walidacji i jakości informacji o zawodach.

Autorzy i eksperci opiniujący

Zespół Ekspercki:

Sylwia Bujalska – TK Biotech Sp. z .o.o. Sp.k., Warszawa.
Dawid Neumann – Fiege Logistics Sp. z o.o., Kraków.
Aleksandra Stachura – Centralny Instytut Ochrony Pracy – PIB, Warszawa.

Zespół ds. walidacji i jakości informacji o zawodzie:

Maria Widerszal-Bazyl – Centralny Instytut Ochrony Pracy – PIB, Warszawa.
Maria Konarska – Centralny Instytut Ochrony Pracy – PIB, Warszawa.

Recenzenci:

Tomasz Rokicki – Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa.
Dorota Raben – Dorota Raben Consulting, Warszawa.

Panel ewaluacyjny – przedstawiciele partnerów społecznych:

Andrzej Zawistowski – Polskie Stowarzyszenie Menadżerów Logistyki, Warszawa.
Tomasz Wojtasiński – Nałęczów Zdrój S.A. „Cisowianka”, Logistic manager, Nałęczów.

Data (rok) opracowania opisu informacji o zawodzie: 2018 r.

2. Opis zawodu

Inżynier zaopatrzenia ²⁹ , transportu ²⁴ i magazynowania planuje, koordynuje i optymalizuje ¹⁶ procesy logistyczne ¹⁷ w przedsiębiorstwie. Odpowiada za koordynowanie procesów zaopatrzenia, produkcji, magazynowania i dystrybucji. Wykonywanie tego zawodu wiąże się ze współpracą z dostawcami i odbiorcami przedsiębiorstwa, a także z przewoźnikami i spedytorami ²⁰.

Opis pracy

Inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania zależnie od zajmowanego stanowiska odpowiada za:

koordynowanie procesów logistycznych,
organizację i nadzór nad środkami transportu,
dostępność materiałów wymaganych do funkcjonowania przedsiębiorstwa lub instytucji,
dbanie o optymalne wykorzystanie środków (finansowych, materiałowych, technicznych) do realizowania procesów logistycznych,
współpracę z klientami,
utrzymywanie kontaktu z dostawcami, spedytorami i urzędami celnymi,
współpracę z innymi komórkami wewnętrznymi przedsiębiorstwa, głównie operacyjnymi, odpowiedzialnymi za zakupy ²⁸, zaopatrzenie, sprzedaż i dystrybucję,
analizę istniejących systemów logistycznych ²¹ oraz poszukiwanie i wdrażanie rozwiązań usprawniających ich funkcjonowanie.

Efektem pracy jest zarządzanie logistycznymi czynnościami, które przynoszą klientowi użyteczność miejsca, czasu i formy, poprzez gwarantowanie tego, że nieuszkodzony produkt znajduje się we właściwym miejscu i w czasie preferowanym przez odbiorcę (Zasada 7W) ³⁰.

Do zadań inżyniera zaopatrzenia, transportu i magazynowania należy monitorowanie i analizowanie wskaźników, tj. terminowości dostaw i wysyłek, wskaźników jakościowych (liczby reklamacji, liczby niezgodności w dostawach, poziomu zapasów), kosztów magazynowanych towarów, procentu wypełnienia powierzchni magazynowej oraz ocena ryzyka w łańcuchu dostaw ¹³ z punktu widzenia operacyjnego (np. wybór środków transportu, przewoźnika, spedytora). Na podstawie wyników analiz pracownik podejmuje decyzje mające wpływ na procesy logistyczne.

Sposoby wykonywania pracy

Wykonywanie zawodu inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania wiąże się ze współpracą w szacowności z:

dostawcami,
odbiorcami przedsiębiorstwa,
przewoźnikami,
spedytorami.

Sposoby zarządzania czynnościami logistycznymi obejmują:

monitorowanie i analizowanie wskaźników (zadowolenia klienta, reklamacji, poziomu zapasów, jakości dostaw, czasu obsługi, efektywności, pracochłonności);
ocenę ryzyka w łańcuchu dostaw (w relacji dostawca, przedsiębiorstwo, klient), na które składają się: niedotrzymanie czasu realizacji zamówień, wady w realizacji zamówień, awarie sprzętu, utrata klientów, niedotrzymywanie warunków umów przez kontrahentów;
podejmowanie decyzji mających wpływ na procesy logistyczne na podstawie wyników i analiz, takich jak: jakość materiałów, termin realizacji dostawy, terminowość dostaw, zmiany warunków dostaw, ocena dostawców;
wsparcie eksperckie dla innych funkcji przedsiębiorstwa w zakresie procesów logistycznych, np. dla zakupów podczas oceny ryzyka przy wyborze dostawców lub w obszarze przepisów dotyczących cła i podatków.

WAŻNE:

Inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania pracuje zgodnie z obowiązującymi przepisami. Znajomość przepisów uzależniona jest od towaru, z jakim pracownik będzie miał do czynienia i zajmowanego stanowiska (żywność, leki, chemia, materiały niebezpieczne, towar akcyzowy, towar podlegający przepisom celnym).

Wpływ mają na to między innymi:

– Przepisy kolejowe,

– Prawo transportowe (krajowe i międzynarodowe),

– Ustawa – prawo przewozowe,

– Konwencja COTIF,

– Umowa SMGS, ustawa – prawo lotnicze,

– Konwencja warszawska,

– Kodeks morski,

– Konwencja o ujednoliceniu zasad konosamentów,

– Art. 3 konwencji CMR ⁵ i art. 5 ustawy Prawo Przewozowe,

– Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych – ADR ³,

– Doktryna logistyczna Sił Zbrojnych RP – DD/4 i akty niższego poziomu,

– Dobra Praktyka Dystrybucji,

– Wytyczne IATA,

– List przewozowy CM,

– Konwencja TIR ²²,

– Konwencja AETR ¹,

– Konwencja ATP ², w tym przepisy dotyczące przewozu produktów w kontrolowanej atmosferze ATP,

– Konwencja o przewozie towarów niebezpiecznych drogą morską - IMDGC ¹¹,

– Ustawa o czasie pracy kierowców ²⁶,

– Regulamin dla międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych - RID ¹⁸,

– INCOTERMS ¹⁰ 2010 – Międzynarodowe reguły handlu.

Więcej szczegółowych informacji znajduje się w sekcjach: 3.1. Zadania zawodowe oraz 3.2, 3.3, 3.4, 3.5. Kompetencje zawodowe.

Warunki pracy

Inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania wykonuje swoją pracę m.in:

w pomieszczeniach biurowych,
w halach produkcyjnych,
na powierzchniach magazynowych,
w terenie,
zdalnie z domu lub z innego miejsca.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.1. Możliwości podjęcia pracy w zawodzie.

Wykorzystywane maszyny i narzędzia pracy

Inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania w swojej działalności zawodowej wykorzystuje m.in.:

sprzęt komputerowy z dostępem do internetu (stacjonarny lub przenośny),
telefon,
oprogramowanie służące do zbierania i analizowania danych oraz informacji,
programy informatyczne obsługujące procesy logistyczne,
faks.

Wspomaga się nowoczesnymi narzędziami informatycznymi do analizy, kontrolowania i optymalizacji procesów. Najczęściej inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania korzysta z:

oprogramowania biurowego,
systemów klasy ERP ⁸, MRP i MRP II ¹⁴ (planowanie zasobów przedsiębiorstwa),
systemów WMS ²⁷ (magazynowe systemy informatyczne),
systemów TMS ²³ (systemy zarządzania transportem, systemy optymalizujące planowanie transportu tzw. Opti-tools, oraz system S&OP).

Organizacja pracy

Osoba zatrudniona na stanowisku inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania pracuje pod presją czasu, podejmuje ważne dla organizacji decyzje, prowadzi negocjacje. Jest to stanowisko samodzielne. Praca nie jest rutynowa, a osoba wykonująca ten zawód musi samodzielnie organizować czas pracy.

Najczęściej spotykanym systemem pracy w tym zawodzie jest system jednozmianowy w stałych godzinach pracy. Natomiast zależnie od stanowiska i branży, w której funkcjonuje przedsiębiorstwo, inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania pracuje w różnych systemach pracy: zmianowej, zdalnej, zadaniowej.

Zagrożenia mające wpływ na bezpieczeństwo pracy człowieka

Najczęstszym zagrożeniem w pracy inżyniera zaopatrzenia, transportu i magazynowania jest długotrwała praca przy komputerze, która wiąże się z obciążeniem wzroku, kręgosłupa i nadgarstka. Pozostałe zagrożenia są zależne od miejsca pracy i towaru, którym operuje przedsiębiorstwo.

Zagrożenia związane z charakterem miejsca pracy:

układ magazynu oraz obecność regałów wysokiego składowania – zagrożenie urazem wywołanym spadaniem ciężkich przedmiotów w przypadku niewłaściwego obciążenia czy potrącenia regału wózkiem,
wykorzystywane urządzenia transportu (wózki, suwnice) – zagrożenia urazami powodowanymi przez ruchome środki transportu poziomego i pionowego oraz transportowane materiały, np. potrącenie pracownika, zgniecenie, przejechanie.

Zagrożenia związane z charakterem towaru:

materiały niebezpieczne – np. materiały wybuchowe,
odpady – kontakt z drobnoustrojami, jak bakterie, wirusy, grzyby.

Wymagania psychofizyczne

Dla pracownika wykonującego zawód inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania ważne są:

w kategorii wymagań fizycznych

ogólna wydolność fizyczna,
sprawność narządu wzroku,
sprawność narządu słuchu,
sprawność kończyn górnych i dolnych;

w kategorii sprawności sensomotorycznych

koordynacja wzrokowo-ruchowa,
zmysł równowagi,
ostrość wzroku i słuchu,
spostrzegawczość,
zręczność rąk i palców;

w kategorii sprawności i zdolności

zdolności organizacyjne i negocjacyjne,
rozumowanie logiczne,
analityczne myślenie,
zdolność priorytetyzacji zadań,
zdolność przekonywania,
zdolność podejmowania szybkich i trafnych decyzji,
zdolność do współdziałania,
łatwość wypowiadania się w mowie i piśmie;

w kategorii cech osobowościowych

odporność emocjonalna,
radzenie sobie ze stresem,
samodzielność,
samokontrola,
samodyscyplina,
rzetelność,
kreatywność,
cierpliwość,
inicjatywność,
elastyczność i otwartość na zmiany,
pewność siebie,
kultura osobista.

Więcej informacji znajduje się w sekcjach: 3.6. Kompetencje społeczne; 3.7. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu.

Wymagania zdrowotne

Osoba pracująca w zawodzie inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania powinna mieć sprawny narząd wzroku i słuchu oraz być odporna na stres. Przeciwskazaniem do wykonywania zawodu są m.in.: dysfunkcje utrudniające komunikację oraz niepełnosprawność intelektualna.

WAŻNE:

O stanie zdrowia i ewentualnych przeciwwskazaniach do wykonywania zawodu orzeka lekarz medycyny pracy.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.4. Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie.

Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Do podjęcia pracy w zawodzie inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania preferowane jest wykształcenie wyższe minimum studia I stopnia na kierunkach związanych z logistyką ¹², transportem, zarządzaniem i inżynierią produkcji oraz ekonomią.

WAŻNE:

Należy zaznaczyć, że choć wymienione kierunki kształcenia są preferowane, to jednocześnie nie są konieczne do podjęcia pracy w zawodzie inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania. Wystarczające są także różnego rodzaju kierunki ścisłe; specjalistami w tym zakresie zostaje także wiele osób z wykształceniem humanistycznym lub po studiach podyplomowych.

Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie

W zawodzie inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania na większości stanowisk pożądana jest umiejętność obsługi komputera i znajomość języków obcych przynajmniej na poziomie B2.

Inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania powinien także posiadać wiedzę z zakresu organizacji i ekonomiki transportu oraz regulacji prawnych obowiązujących w transporcie. Ważne jest również potwierdzanie doskonalenia kompetencji na dodatkowych szkoleniach i kursach, dotyczących np.:

zarządzania zapasami,
zarządzania projektami,
zarządzania zmianą,
obsługi komputerów i oprogramowania,
obsługi systemów wspomagających procesy logistyczne.

WAŻNE:

Inne kompetencje są uzależnione od branży i rodzaju materiałów, którymi zajmuje się przedsiębiorstwo.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.2. Instytucje oferujące kształcenie, szkolenie i/lub potwierdzanie kompetencji w ramach zawodu.

Możliwości rozwoju zawodowego i awansu

Osoba w zawodzie inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania, dzięki zdobywanemu doświadczeniu, braniu udziału w dodatkowych kursach, szkoleniach, studiach podyplomowych, ma możliwość awansu np. na stanowisko spedytora (krajowego i międzynarodowego), agenta celnego, koordynatora transportu, kierownika magazynu, kierownika produkcji.

Przykładowe ścieżki rozwoju:

magazynier -> lider zespołu -> mistrz magazynu -> kierownik magazynu -> kierownik centrum dystrybucyjnego/kierownik logistyki -> dyrektor logistyki/dyrektor łańcucha dostaw/dyrektor operacyjny,
stażysta/referent ds. logistyki -> specjalista ds. logistyki -> lider/starszy specjalista ds. logistyki /kierownik logistyki -> dyrektor logistyki/dyrektor łańcucha dostaw/ dyrektor operacyjny.

Inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania może rozszerzać swoje kompetencje zawodowe poprzez kształcenie lub szkolenie w zawodach pokrewnych.

Możliwości potwierdzania kompetencji

Pożądane są dla inżyniera zaopatrzenia, transportu i magazynowania m.in. kursy (potwierdzone certyfikatami) z obszaru:

doskonalenia umiejętności negocjacyjnych,
technik przeprowadzania analiz,
zarządzania zapasami,
umiejętności zarządzania projektami i zarządzania ryzykiem.

Dodatkowo wskazany jest udział w konferencjach branżowych, na których możliwe jest poznanie nowych rozwiązań i technologii, w tym także stosowanych i obowiązujących w różnych gałęziach transportu.

W zależności od stanowiska pracy, na jakim może być zatrudniona osoba w tym zawodzie, pracodawcy sami organizują szkolenia lub mogą skorzystać z usług szkoleniowych firm komercyjnych lub uczelni wyższych.

Więcej informacji można uzyskać w Bazie Usług Rozwojowych https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl oraz Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Osoba zatrudniona w zawodzie inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania może rozszerzać swoje kompetencje zawodowe w zawodach pokrewnych:

Nazwa zawodu pokrewnego zgodnie z Klasyfikacją zawodów i specjalności	Kod zawodu
Kierownik działu logistyki	132401
Kierownik działu transportu	132402
Kierownik działu zakupów	132403
Kierownik magazynu	132404
Specjalista ds. logistyki	242108
Zaopatrzeniowiec	332302
Pracownik działu logistyki	333104
Technik logistyk^S	333107
Technik spedytor^S	333108

3. Zadania zawodowe i wymagane kompetencje

Pracownik w zawodzie inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania wykonuje różnorodne zadania, do których należą w szczególności:

Z1 Koordynowanie i realizowanie procesów zaopatrzenia, produkcji, transportu i dystrybucji.
Z2 Kontaktowanie się z dostawcami i klientami.
Z3 Nadzorowanie i sporządzanie dokumentacji procesów logistycznych.
Z4 Magazynowanie (analiza stanów), przyjmowanie i wydawanie towaru z magazynu.
Z5 Prowadzenie i nadzór nad dokumentacją magazynową.
Z6 Zarządzanie środkami technicznymi wykorzystywanymi w procesach magazynowych (logistycznych).
Z7 Planowanie i koordynowanie procesów transportowych.
Z8 Obsługiwanie klienta.
Z9 Nadzorowanie eksploatacji floty lub środków transportu.
Z10 Monitorowanie i analizowanie wskaźników, parametrów oraz ocena ryzyka w łańcuchu dostaw.
Z11 Kreowanie nowych i optymalizowanie istniejących rozwiązań w obszarze logistyki.
Z12 Identyfikowanie potencjałów redukcji kosztów stałych i zmiennych logistyki.

Kompetencja zawodowa Kz1: Planowanie i zapewnienie ciągłości oraz dostępności materiałów obejmuje zestaw zadań zawodowych Z1, Z2, Z3, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Z1	Koordynowanie i realizowanie procesów zaopatrzenia, produkcji i dystrybucji
WIEDZA – zna i rozumie:		UMIEJĘTNOŚCI – potrafi:
Zasady i przepisy BHP, ochrony ppoż., ergonomii, ochrony środowiska w zakresie planowania, organizowania i koordynowania procesów w łańcuchu dostaw; Rodzaje norm i przepisów prawnych dotyczących zadań logistycznych; Zasady organizacji i ekonomiki transportu; Normy i przepisy prawne obowiązujące w różnych gałęziach transportu; Normy i przepisy prawne obowiązujące przy transporcie określonych rodzajów ładunków; Zasady funkcjonowania łańcucha dostaw w organizacji; Zasady planowania i organizowania pracy; Metody zarządzania zapasami.		Przestrzegać zasad i przepisów BHP, ochrony ppoż., ergonomii, ochrony środowiska w zakresie planowania, organizowania i koordynowania procesów w łańcuchu dostaw; Posługiwać się normami i aktami prawnymi dotyczącymi realizowania zadań logistycznych; Przestrzegać zasad efektywnej organizacji i ekonomiki transportu; Przestrzegać norm prawnych obowiązujących w różnych gałęziach transportu; Określać i stosować zasady funkcjonowania łańcucha dostaw w organizacji; Dobierać metody, zasady, narzędzia planowania i organizowania pracy; Posługiwać się językiem obcym w stopniu umożliwiającym komunikację.

Z2	Komunikacja z dostawcami i klientami
WIEDZA – zna i rozumie:		UMIEJĘTNOŚCI – potrafi:
Zasady funkcjonowania łańcucha dostaw w organizacji; Funkcjonowanie rynku usług transportowych w różnych gałęziach transportu; Style i techniki prowadzenia negocjacji; Formy i techniki sprzedaży.		Określać i stosować zasady funkcjonowania łańcucha dostaw w organizacji; Dobierać metody, zasady, narzędzia planowania i organizowania pracy.

Z3	Nadzorowanie i sporządzanie dokumentacji procesów logistycznych
WIEDZA – zna i rozumie:		UMIEJĘTNOŚCI – potrafi:
Pojęcia i skróty stosowane w dokumentach; Zasady i przepisy dotyczące prowadzenia dokumentacji; Języki obce (branżowe/specjalistyczne słownictwo); Przepisy prawa regulujące procesy logistyczne.		Generować i obsługiwać raporty z systemów IT; Wypełniać dokumenty zgodnie z wytycznymi; Kompletować dokumenty wg wymagań klienta; Organizować proces obiegu dokumentów w firmie.

Kompetencja zawodowa Kz2: Zarządzanie gospodarką magazynową ⁹ obejmuje zestaw zadań zawodowych Z4, Z5, Z6, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Z4	Magazynowanie (analiza stanów), przyjmowanie i wydawanie towarów z magazynu
WIEDZA – zna i rozumie:		UMIEJĘTNOŚCI – potrafi:
Metody zarządzania zapasami; Metody badania skuteczności w łańcuchach dostaw; Instrumenty do analizy skuteczności procesów logistycznych; Metody prognozowania.		Użytkować komputer i urządzenia biurowe; Użytkować systemy i programy informatyczne wspomagające działania logistyczne; Koordynować wykorzystywanie środków technicznych do zadań logistycznych; Stosować zasady eksploatacji środków technicznych.

Z5	Prowadzenie i nadzór nad dokumentacją magazynową
WIEDZA – zna i rozumie:		UMIEJĘTNOŚCI – potrafi:
Rodzaje i zasady sporządzania dokumentacji logistycznej; Dokumentację materiałową i magazynową; Terminologię dokumentów; Systemy operacyjne danego przedsiębiorstwa.		Rejestrować dokumenty i odpowiednio je klasyfikować; Wykorzystywać narzędzia komputerowe do zarządzania dokumentacją; Tworzyć raporty.

Z6	Zarządzanie środkami technicznymi wykorzystywanymi w procesach magazynowych
WIEDZA – zna i rozumie:		UMIEJĘTNOŚCI – potrafi:
Przepisy i zasady BHP korzystania z infrastruktury magazynowej; Systemy informatyczne wspierające procesy magazynowe; Techniki optymalizacji; Typy magazynów i obowiązujące w nich zasady magazynowania; Wymagania dotyczące składowania różnych grup towarów; Sporządzanie i gromadzenie dokumentacji.		Dostosować środki techniczne do warunków panujących na terenie magazynu; Kontrolować przepływ towarów w magazynie; Kontrolować poprawność stanów magazynowych (inwentaryzować); Korygować niezgodności stanów magazynowych; Korzystać z dostępnych urządzeń magazynowych (np. skaner, czytnik kodów kreskowych); Opracować harmonogram wykonywania procesów; Ocenić jakość oraz efektywność procesów.

Kompetencja zawodowa Kz3: Organizacja transportu (planowanie przepływów) obejmuje zestaw zadań zawodowych Z7, Z8, Z9, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzyi umiejętności.

Z7	Planowanie i koordynowanie procesów transportowych
WIEDZA – zna i rozumie:		UMIEJĘTNOŚCI – potrafi:
Przepisy dotyczące przewozu ładunków; Specyfikacje rodzajów aut i naczep; Topografię krajów, na terenie których pracodawca prowadzi działalność; Specyfikę rynku, na którym pracuje; Platformy internetowe wspomagające pracę transportu (giełdy transportowe); Przepisy celne; Wykorzystywanie technik komputerowych; Specyfikacje gałęzi i środków transportu; Ustawę o czasie pracy kierowcy środkami transportu; Międzynarodowe reguły handlowe (Incoterms).		Porozumiewać się z klientem oraz przewoźnikiem; Używać narzędzi negocjacyjnych; Myśleć analitycznie; Organizować pracę taboru; Planować trasy; Szacować koszty i zyski usług; Pracować pod presją czasu; Planować optymalne trasy, przy występujących ograniczeniach; Koordynować zadania; Reagować na zmiany; Zarządzać kosztami; Organizować pracę taboru i innych środków transportu; Planować środki transportu optymalne dla zlecenia; Zarządzać sytuacjami kryzysowymi.

Z8	Obsługiwanie klienta
WIEDZA – zna i rozumie:		UMIEJĘTNOŚCI – potrafi:
Podstawowe zasady obsługi klienta z perspektywy czynności, standardów i działania; Strategię optymalnych kosztów obsługi; Specyfikę produktów.		Obsługiwać reklamacje; Przekazywać informacje w prosty i zrozumiały sposób; Dostosowywać się do panującej sytuacji; Wykonywać zadania, zachowując podzielność uwagi; Stosować zasadę dopasowania produktu do wymagań klienta.

Z9	Nadzorowanie eksploatacji floty lub środków transportu
WIEDZA – zna i rozumie:		UMIEJĘTNOŚCI – potrafi:
Przepisy dotyczące eksploatacji środków transportu; Zasady leasingu oraz kupna/sprzedaży pojazdów; Wymagania dotyczące badań pojazdów; Rynek ubezpieczeń samochodowych; Zasady technicznej obsługi pojazdów.		Obsługiwać programy do kontroli floty; Koordynować procesy serwisowe; Nadzorować pracę pojazdów; Tworzyć i analizować raporty dotyczące flot.

Kompetencja zawodowa Kz4: Optymalizacja i doskonalenie procesów oraz kosztów logistycznych obejmuje zestaw zadań zawodowych Z10, Z11, Z12, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Z10	Monitorowanie i analizowanie wskaźników, parametrów oraz ocena ryzyka w łańcuchu dostaw
WIEDZA – zna i rozumie:		UMIEJĘTNOŚCI – potrafi:
Zasady oceny skuteczności procesów logistycznych; Metody badań trendów i zmian w otoczeniu organizacji; Metody badania skuteczności w łańcuchu dostaw; Instrumenty do analizy skuteczności procesów logistycznych; Klasyfikacje i rodzaje wskaźników efektywności działań logistycznych; Narzędzia kontrolne efektywności działań logistycznych.		Dobierać i stosować metody badania skuteczności przeprowadzanych działań logistycznych; Korzystać z instrumentów do analizy skuteczności procesów logistycznych; Dobierać i stosować metody prognozowania procesów logistycznych; Identyfikować ryzyko w łańcuchu dostaw; Oceniać jakość nadzorowanych procesów logistycznych; Oceniać efektywność podejmowanych działań.

Z11	Kreowanie nowych i optymalizowanie istniejących rozwiązań w obszarze logistyki
WIEDZA – zna i rozumie:		UMIEJĘTNOŚCI – potrafi:
Metody planowania i organizowania nowych rozwiązań w obszarach logistyki; System zbierania pomysłów z firmy i jej otoczenia; Zasady oceny skuteczności procesów logistycznych; Metody prognozowania; Zasady i narzędzia koordynacji działań związanych z realizacją projektów usprawniających procesy logistyczne.		Dobierać metody i narzędzia do identyfikowania obszarów wymagających usprawnienia w logistyce organizacji; Korzystać z narzędzi identyfikowania obszarów logistycznych wymagających usprawnienia; Pozyskiwać informacje z zakresu nowych technologii i metod optymalizacji; Dobierać metody planowania i organizowania nowych wdrożeń w obszarach logistyki; Stosować zasady koordynacji działań związanych z realizacją projektów usprawniających procesy logistyczne; Korzystać z instrumentów analizy skuteczności wdrożonego udoskonalenia; Analizować koszty wdrożonego projektu logistycznego; Stosować metody badania skuteczności przeprowadzonych działań logistycznych; Korzystać z narzędzi kontroli efektywności wprowadzonych rozwiązań; Zapewnić optymalne i terminowe działania logistyczne.

Z12	Identyfikowanie potencjałów redukcji kosztów stałych i zmiennych logistyki
WIEDZA – zna i rozumie:		UMIEJĘTNOŚCI – potrafi:
Optymalizację kosztów logistycznych; Warianty oszczędności; Struktury kosztów logistycznych.		Optymalizować koszty logistyczne; Zarządzić zmianą prowadzącą do obniżenia kosztów bez pogorszenia funkcjonowania logistyki w przedsiębiorstwie; Utrzymać zdolności logistyczne istotne dla odbiorców.

Pracownik w zawodzie inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania powinien mieć kompetencje społeczne niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.

W szczególności pracownik jest gotów do:

Ponoszenia odpowiedzialności za skutki działań i decyzji dotyczących zaopatrzenia, transportu i magazynowania.
Dokonywania krytycznej oceny działań własnych i zespołu w zakresie realizacji procesów logistycznych.
Funkcjonowania w zespole pracowniczym w różnych miejscach i na różnych stanowiskach pracy.
Podejmowania samodzielnych działań usprawniających komunikację z dostawcami i odbiorcami usług logistycznych.
Doskonalenia kompetencji zawodowych w zakresie procesów logistycznych oraz wprowadzania innowacji.
Kierowania się zasadami zgodnymi z etyką zawodową w branży logistycznej.

Pracownik powinien mieć zdolność właściwego wykonywania zadań zawodowych i predyspozycje do rozwoju zawodowego. Dlatego wymaga się od niego odpowiednich kompetencji kluczowych. Zostały one zilustrowane w formie profilu (rys. 1) ukazującego ważność kompetencji kluczowych dla zawodu inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania.

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania

Uwaga:

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt PIAAC (OECD).

Kompetencje zawodowe pracownika w zawodzie inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania nawiązują do opisów poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji.

Opis zawodu, zadań zawodowych i wymagań kompetencyjnych może stanowić materiał informacyjny dla przygotowania (lub aktualizacji) opisów kwalifikacji wprowadzanych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK). Więcej informacji:

Zintegrowany System Kwalifikacji: https://www.kwalifikacje.gov.pl
Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji: https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

4. Odniesienie do sytuacji zawodu na rynku pracy i możliwości doskonalenia zawodowego

Obecnie (2018 r.) inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania może znaleźć pracę w każdej instytucji, w której występuje przepływ dóbr lub osób.

Miejscami pracy mogą być np.:

przedsiębiorstwa produkcyjne,
handel (w tym np. e-commerce ⁷),
magazyny,
operatorzy logistyczni ¹⁵ i centra logistyczne ⁴
firmy transportowe i spedycyjne ¹⁹ (np. stanowisko dyspozytor ⁶, spedytor),
porty lotnicze i morskie,
kolej (np. firmy transportu intermodalnego ²⁵, terminale przeładunkowe),
terminale przeładunkowe (na terenie portu morskiego, portu rzecznego, portu lotniczego oraz terminali kolejowo-drogowych),
wojsko,
transport publiczny,
służba zdrowia (szpitale),
sieci handlowe.

Regiony Polski z w największą liczbę ofert pracy w tym zawodzie to aktualnie (2018 r.): dolnośląskie, łódzkie, mazowieckie, śląskie, zachodniopomorskie.

WAŻNE:

Zachęcamy do sprawdzenia dostępnych ofert pracy w Centralnej Bazie Ofert Pracy:

http://oferty.praca.gov.pl

Natomiast aktualizacje informacji o możliwościach zatrudnienia w zawodzie, przyszłe zapotrzebowanie na dany zawód na rynku pracy oraz dodatkowe informacje można uzyskać, korzystając z polecanych źródeł danych.

Polecane źródła danych [dostęp: 10.07.2018]:

Ranking (monitoring) zawodów deficytowych i nadwyżkowych:

http://mz.praca.gov.pl

https://www.mpips.gov.pl/analizy-i-raporty/raporty-sprawozdania/rynek-pracy/zawody-deficytowe-i-nadwyzkowe

Barometr zawodów: https://barometrzawodow.pl

Wojewódzkie obserwatoria rynku pracy:

Mazowieckie – http://obserwatorium.mazowsze.pl

Małopolskie – https://www.obserwatorium.malopolska.pl

Lubelskie – http://lorp.wup.lublin.pl

Regionalne Obserwatorium Rynku Pracy w Łodzi – http://obserwatorium.wup.lodz.pl

Pomorskie – http://www.porp.pl

Opolskie – http://www.obserwatorium.opole.pl

Wielkopolskie – http://www.obserwatorium.wup.poznan.pl

Zachodniopomorskie – https://www.wup.pl/pl/dla-instytucji/zachodniopomorskie-obserwatorium-rynku-pracya

Podlaskie – http://www.obserwatorium.up.podlasie.pl

Zielona Linia. Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia:

http://zielonalinia.gov.pl

Portal Prognozowanie Zatrudnienia:

www.prognozowaniezatrudnienia.pl

Portal EU Skills Panorama:

http://skillspanorama.cedefop.europa.eu/en

Europejski portal mobilności zawodowej EURES:

https://eures.praca.gov.pl

https://ec.europa.eu/eures/public/pl/homepage

Kształcenie

Obecnie (2018 r.) w ramach systemu kształcenia zawodowego w Polsce programy przygotowania do zawodu inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania oraz potwierdzania kompetencji oferują:

szkoły wyższe (państwowe wyższe szkoły zawodowe, uczelnie prywatne),
uczelnie ekonomiczne,
uniwersytety,
politechniki,

na kierunkach takich, jak np.:

logistyka,
zarządzanie i inżynieria produkcji (logistyka w przedsiębiorstwie),
zarządzanie logistyczne,
inżynieria transportu i logistyki,
logistyka i administrowanie w mediach,
logistyka międzynarodowa,
organizacja i zarządzanie,
technologie informatyczne w logistyce,
logistyka w transporcie,
transport,
transport kolejowy,
inżynieria pojazdów elektrycznych i hybrydowych,
zarządzanie łańcuchem dostaw,
zarządzanie logistyką.

Szkolenie

Szkolenia w zawodzie inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania mogą być oferowane na wolnym rynku usług szkoleniowych. Przykładowa tematyka:

materiały niebezpieczne – transport, składowanie i oznakowanie materiałów niebezpiecznych,
dystrybucja i planowanie dostaw,
inwentaryzacja w nowoczesnym przedsiębiorstwie,
Kanban - od systemu push do pull - planowanie operacyjne produkcji,
koszty i efektywność logistyki przedsiębiorstw,
mapowanie procesów logistycznych i zarządzanie procesami VSM.

WAŻNE:

Więcej informacji o instytucjach oferujących kształcenie, szkolenie i/lub walidację kompetencji w ramach zawodu można uzyskać, korzystając z polecanych źródeł danych.

Polecane źródła danych [dostęp: 10.07.2018]:

Szkolnictwo wyższe:

www.wybierzstudia.nauka.gov.pl

Szkolnictwo zawodowe:

https://www.gov.pl/web/edukacja/ksztalcenie-zawodowe

http://doradztwo.ore.edu.pl/wybieram-zawod

http://www.zrp.pl

Szkolenia zawodowe:

Rejestr Instytucji Szkoleniowych – http://www.stor.praca.gov.pl/portal/#/ris

Baza Usług Rozwojowych – https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl

Inne źródła danych:

Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji – https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Bilans Kapitału Ludzkiego – https://bkl.parp.gov.pl

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji – http://www.frse.org.pl, http://europass.org.pl

Learning Opportunities and Qualifications in Europe – https://ec.europa.eu/ploteus

Obecnie (2018 r.) miesięczne wynagrodzenie całkowite na stanowisku inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania wynosi 4240 zł brutto (mediana).

Co drugi inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania otrzymuje wynagrodzenie w granicach od 3420 zł do 5380 zł. 25% najgorzej wynagradzanych osób w tym zawodzie zarabia poniżej 3420 zł brutto. Na zarobki powyżej 5380 PLN brutto może liczyć grupa 25% najlepiej opłacanych inżynierów zaopatrzenia, transportu i magazynowania.

Na wysokość wynagrodzenia mają wpływ m.in. czynniki, takie jak:

wielkość firmy,
kapitał firmy,
wykształcenie,
staż pracy,
region zatrudnienia,
stanowisko,
zakres obowiązków.

WAŻNE:

Zarobki osób wykonujących dany zawód/grupę zawodów są orientacyjne i mogą szybko stracić aktualność. Dlatego na bieżąco należy sprawdzać, jakie zarobki oferuje rynek pracy, korzystając z polecanych źródeł danych.

Polecane źródła danych [dostęp: 10.07.2018]:

Wynagrodzenie w Polsce według danych GUS:

http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-zatrudnieni-wynagrodzenia-koszty-pracy

Przykładowe portale informujące o zarobkach:

https://wynagrodzenia.pl/gus

https://wynagrodzenia.pl/kategoria/zarobki-na-stanowiskach-i-szczeblach

https://sedlak.pl/raporty-placowe

https://zarobki.pracuj.pl

https://www.forbes.pl/ogolnopolskie-badanie-wynagrodzen

https://www.kariera.pl/wynagrodzenia

W zawodzie inżynier zaopatrzenia, transportu i magazynowania możliwe jest zatrudnienie osób niepełnosprawnych.

Warunkiem niezbędnym jest identyfikacja indywidualnych barier i dostosowanie technicznych i organizacyjnych warunków środowiska oraz stanowiska pracy do potrzeb zatrudnienia osób:

z nieznaczną dysfunkcją narządu wzroku (04-O) w zakresie ostrości wzroku, pola widzenia, rozróżniania barw oraz z zaburzeniami widzenia o zmroku lub nadwrażliwością na światło, które mogą wykonywać zawód pod warunkiem zapewnienia odpowiednich pomocy optycznych,
z dysfunkcją narządu słuchu (03-L), pod warunkiem, że niepełnosprawność ta jest możliwa do skorygowania za pomocą aparatów słuchowych (osoby słabosłyszące),
z dysfunkcją sfery psychicznej (02-P), pod warunkiem, że praca, poza wyjątkowymi sytuacjami (wyjazdy, sytuacje kryzysowe w firmie), nie zaburza rytmu dnia i nocy pracownika i zachowana jest zasada równego traktowania pracowników,
z epilepsją (06-E), pod warunkiem, że napady padaczkowe występują sporadycznie i są one sygnalizowane przez aurę, występują głównie wieczorem lub w nocy, nie powodują zbytniego zmęczenia i stosunkowo szybko następuje regeneracja sił po ich wystąpieniu, a przebieg choroby nie prowadzi do charakteropatii padaczkowej. Mogą być one zatrudnione warunkowo, po racjonalnym ograniczeniu zakresu zadań do sytuacji, w których możliwy jest stały nadzór i ewentualna szybka pomoc, a stanowisko pracy nie stwarza potencjalnych zagrożeń w przypadku emisji choroby.

WAŻNE:

Decyzja o zatrudnieniu osoby z jakimkolwiek rodzajem niepełnosprawności może być podjęta wyłącznie po indywidualnej konsultacji z lekarzem medycyny pracy.

6. Źródła dodatkowych informacji o zawodzie

Podstawowe regulacje prawne:

Stan prawny na dzień: 30.06.2018 r.

Ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 986, z późn. zm.).
Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 150, z późn. zm.).
Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 992, z późn. zm.)
Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 169, z późn. zm.).
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1265 i 1149).
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 2200, z późn. zm.).
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. 2018 r. poz. 799, z późn. zm.).
Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (t.j. Dz. U. 2017 r. poz. 1983).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla kwalifikacji o charakterze zawodowym – poziomy 1-8 (Dz. U. poz. 537).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 227).

Literatura branżowa:

Bendkowski J., Radziejowska G.: Logistyka zaopatrzenia w przedsiębiorstwie. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2005.
Betyn Z., Gołembska E., Gołembski M.: Logistyka usług. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017.
Bozarth C., Handfield R.B.: Wprowadzenie do zarządzania operacjami i łańcuchem dostaw. Helion - One Press, Gliwice 2007.
Coyle J.J., Bardi E.J., Langrey Jr. J.C.: Zarządzanie Logistyczne. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002.
Dębski D.: Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw. Część 1. WSiP, Warszawa 2010.
Dudziński Z, Kizyn M.: Vademecum gospodarki magazynowej. Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o. o., Gdańsk 2002.
Gołembska E.: Kompendium wiedzy o logistyce. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
Grzybowska K., Gospodarka zapasami i magazynem cz.3. Zbiór ćwiczeń z rozwiązaniami. Difin, Warszawa 2009.
Jacyna M., Lewczów K.: Projektowanie systemów logistycznych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2016.
Kisperska-Moroń D., Krzyżaniak S.: Logistyka. Instytut Logistyki i Magazynowania, Biblioteka Logistyka, Poznań 2009.
Różycki M.: Strategie zakupowe. Jak prowadzić udane negocjacje w łańcuchu dostaw. Wydawnictwo Helion, Gliwice 2016.
Semenov I.N. (red.): Zintegrowane łańcuchy transportowe. Difin, Warszawa 2008.
Stajniak M, Hajdul M., Foltyński M., Krupa A.: Transport i Spedycja. Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2008.
Szymański G.: Innowacje marketingowe w sektorze e-commerce. Monografie Politechniki Łódzkiej, Łódź 2013.
Szymonik A.: Logistyka i zarządzanie łańcuchem dostaw. Część 2. Difin, Warszawa 2011.
Szymonik A.: Systemy informatyczne w realizacji funkcji logistycznych. Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Kupieckiej, Łódź 2006.
Wojewódzka-Król K., Załoga E.: Transport. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2016.
Piwonia-Krzeszowska E., Małkus T.: Współczesne problemy zarządzania organizacjami. Mfiles.pl, Kraków 2014.

Czasopisma:

Eurologistics.
Logistyka.
Logistyka a Jakość.
Logistyka i Transport.
Logistyka Odzysku.
Logistyka produkcji.
Magazynowanie i Dystrybucja.
Nowoczesny Magazyn.
Transport i Spedycja.
TSL Biznes.

Zasoby internetowe [dostęp: 10.07.2018]:

Baza danych standardów kwalifikacji/kompetencji zawodowych i modułowych programów szkoleń: ftp://kwalifikacje.praca.gov.pl
Czasopismo Logistyka: www.czasopismologistyka.pl
Instytut Logistyki i Magazynowania: www.ilim.poznan.pl
Kalendarium wydarzeń branżowych: http://logistyczny.com
Lista szkoleń: https://www.szkolenia.com.pl
Log24: www.log24.pl
Logistics: www.logistics.pl
Ministerstwo Infrastruktury: https://www.gov.pl/infrastruktura
Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych: https://www.pfron.org.pl
Polski portal logistyczny: www.logistykawpolsce.pl
Poradnik transportowy: http://poradniktransportowy.pl
Portal e-logistyka: www.e-logistyka.pl
Portal Asystent BHP: https://asystentbhp.pl
Portal Logistyczny.pl: www.logistyczny.com
Portal Logistyka: www.logistyka.net.pl
Portal Polska Zbrojna: http://www.polska-zbrojna.pl
Pracuj w logistyce: http://www.pracujwlogistyce.pl
Statystyki wynagrodzeń: https://www.kariera.pl
Tabela wynagrodzeń: https://wynagrodzenia.pl
TSL Biznes: www.tsl-biznes.pl
Standardy orzecznictwa lekarskiego ZUS: http://www.zus.pl/lekarze/publikacje/standardy-orzecznictwa-lekarskiego-zus
Wymagania psychologiczne, fizyczne i zdrowotne dla kierowników: http://kierownik-dystrybucji-logistyki.pl
Wyszukiwarka opisów zawodów: http://psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/bazy-danych/klasyfikacja-zawodow-i-specjalnosci/wyszukiwarka-opisow-zawodow

7. Słownik

Nazwa pojęcia	Definicja pojęcia
Awans zawodowy	Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje awansu – pionowy oraz poziomy. Awans pionowy oznacza zmianę stanowiska na wyższe w hierarchii przedsiębiorstwa/organizacji oraz przyznanie wyższego wynagrodzenia i poszerzenie uprawnień, np. awans polegający na osiągnięciu wyższego stopnia wymagań formalnych w policji, w wojsku, mianowanie na wyższy stopień – awans nauczycielski. Awans poziomy oznacza zmianę stanowiska niepociągającą za sobą zmiany pozycji pracownika w hierarchii firmy, np. objęcie dodatkowego stanowiska przez pracownika, powierzenie nowych zadań, rozszerzenie uprawnień i zakresu podejmowanych decyzji.
Czynności zawodowe	Są to działania podejmowane w ramach zadania zawodowego i dające efekt w postaci realizacji celu przewidzianego w zadaniu zawodowym.
Edukacja formalna	Kształcenie realizowane przez publiczne i niepubliczne szkoły oraz inne podmioty systemu oświaty, uczelnie oraz inne podmioty systemu szkolnictwa wyższego, w ramach programów, które prowadzą do uzyskania kwalifikacji pełnych oraz kwalifikacji nadawanych po ukończeniu studiów podyplomowych (zgodnie z ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym) albo kwalifikacje w zawodzie (zgodnie z przepisami oświatowymi).
Edukacja pozaformalna	Kształcenie i szkolenie realizowane w ramach programów, które nie prowadzą do uzyskania kwalifikacji pełnych lub kwalifikacji właściwych dla edukacji formalnej.
Efekty uczenia się	Wiedza, umiejętności oraz kompetencje społeczne nabyte w procesie uczenia się (w ramach edukacji formalnej, edukacji pozaformalnej lub poprzez uczenie się nieformalne).
Europejskie Ramy Kwalifikacji (ERK)	Przyjęta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji umożliwiające porównanie kwalifikacji uzyskiwanych w różnych państwach. W ERK wyróżniono 8 poziomów kwalifikacji opisywanych za pomocą efektów uczenia się (wiedza, umiejętności i kompetencje). ERK stanowi układ odniesienia do krajowych ram kwalifikacji w tym do PRK.
Kody niepełnosprawności	Są symbolami rodzaju schorzenia, które ma decydujący wpływ na to, do jakich prac osoba niepełnosprawna może być kierowana, a do jakich nie powinna ze względu na jej zdrowie i skuteczność pracy na danym stanowisku. Podstawowe kody niepełnosprawności: 01-U upośledzenie umysłowe, 02-P choroby psychiczne, 03-L zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu, 04-O choroby narządu wzroku, 05-R upośledzenie narządu ruchu, 06-E epilepsja, 07-S choroby układu oddechowego i krążenia, 08-T choroby układu pokarmowego, 09-M choroby układu moczowo-płciowego, 10-N choroby neurologiczne, 11-I inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego, 12-C całościowe zaburzenia rozwojowe.
Kompetencje społeczne	Jest to rozwinięta w toku uczenia się zdolność kształtowania własnego rozwoju oraz autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w życiu zawodowym i społecznym, z uwzględnieniem etycznego kontekstu własnego postępowania.
Kompetencje kluczowe	Są to kompetencje (połączenie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych) potrzebne w życiu zawodowym i pozazawodowym oraz do bycia aktywnym obywatelem, integracji społecznej i zatrudnienia. Na potrzeby opracowania informacji o zawodach wyróżniono 9 kompetencji, które zostały wybrane i pogrupowane ze zbioru 15 kompetencji kluczowych wyodrębnionych w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych - Projekt PIAAC, prowadzonym cyklicznie przez OECD.
Kompetencja zawodowa	Jest to układ wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych niezbędnych do wykonywania, w ramach wydzielonego zakresu pracy w zawodzie zestawu zadań zawodowych. Posiadanie jednej lub kilku kompetencji zawodowych powinno umożliwić zatrudnienie, na co najmniej jednym stanowisku pracy w zawodzie.
Kwalifikacja	Oznacza zestaw efektów uczenia się w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych nabytych w edukacji formalnej, edukacji pozaformalnej lub poprzez uczenie się nieformalne, zgodnych z ustalonymi dla danej kwalifikacji wymaganiami, których osiągnięcie zostało sprawdzone w procesie walidacji oraz formalnie potwierdzone przez uprawniony podmiot certyfikujący. W Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji wyodrębniono 4 rodzaje kwalifikacji: pełne, cząstkowe, rynkowe i uregulowane.
Polska Rama Kwalifikacji (PRK)	Opis ośmiu wyodrębnionych w Polsce poziomów kwalifikacji odpowiadających odpowiednim poziomom Europejskich Ram Kwalifikacji, sformułowany za pomocą ogólnych charakterystyk efektów uczenia się dla kwalifikacji na poszczególnych poziomach, ujętych w kategoriach wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.
Potwierdzanie kompetencji	Jest to proces polegający na sprawdzeniu, czy kompetencje wymagane dla danej kwalifikacji zostały osiągnięte. Terminy o podobnym znaczeniu: „walidacja”, „egzaminowanie”. Proces ten prowadzi do certyfikacji - wydania przez upoważnioną instytucję „dyplomu”, „świadectwa”, „certyfikatu”.
Sektorowa Rama Kwalifikacji (SRK)	Opis poziomów kwalifikacji funkcjonujących w danym sektorze lub branży; poziomy Sektorowych Ram Kwalifikacji odpowiadają odpowiednim poziomom Polskiej Ramy Kwalifikacji.
Sprawności sensomotoryczne	Są to sprawności związane z funkcjonowaniem narządów zmysłów (wzroku, słuchu, smaku, powonienia, dotyku) oraz narządu ruchu (sprawność rąk, precyzja ruchów rąk, sprawność nóg, koordynacja wzrokowo-ruchowa itp.).
Stanowisko pracy	Jest to miejsce pracy w strukturze organizacyjnej, np. przedsiębiorstwa, instytucji, organizacji, w ramach którego pracownik wykonuje zadania zawodowe stale lub okresowo. Do prawidłowego wykonywania zadań na danym stanowisku pracy konieczne jest posiadanie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych właściwych dla kompetencji zawodowych wyodrębnionych w zawodzie.
Tytuł zawodowy	Jest przyznawany osobie, która udowodniła, że posiada określony zasób wiedzy i umiejętności potrzebny do wykonywania danego zawodu. W niektórych grupach zawodowych (technicy, lekarze, rzemieślnicy) istnieją ustawowo zadekretowane nazwy i hierarchie tych tytułów, podczas gdy w innych nie ma takich systemów. Przykładowo tytuły zawodowe uzyskiwane w szkołach i placówkach oświaty to: robotnik wykwalifikowany i technik, w rzemiośle: uczeń, czeladnik, mistrz, w kulturze fizycznej: trener, instruktor, menedżer sportu.
Umiejętności	Jest to przyswojona w procesie uczenia się zdolność do wykonywania zadań i rozwiązywania problemów właściwych dla dziedziny uczenia się lub działalności zawodowej.
Uprawnienia zawodowe	Oznaczają posiadanie prawa do wykonywania czynności zawodowych (zawodu), do których dostęp jest ograniczony poprzez przepisy prawne przewidujące konieczność posiadania odpowiedniego wykształcenia, spełnienia wymagań kwalifikacyjnych lub innych dodatkowych wymagań.
Uczenie się nieformalne	Uzyskiwanie efektów uczenia się poprzez różnego rodzaju aktywność poza edukacją formalną i edukacją pozaformalną, w tym poprzez samouczenie się i doświadczenie uzyskane w pracy.
Walidacja	Oznacza sprawdzenie, czy osoba ubiegająca się o nadanie określonej kwalifikacji, niezależnie od sposobu uczenia się (edukacja formalna, pozaformalna i uczenie się nieformalne) tej osoby, osiągnęła wyodrębnioną część lub całość efektów uczenia się wymaganych dla tej kwalifikacji.
Wiedza	Jest to zbiór opisów obiektów i faktów, zasad, teorii oraz praktyk przyswojonych w procesie uczenia się, odnoszących się do dziedziny uczenia się lub działalności zawodowej.
Wykształcenie	Oznacza rezultat procesu kształcenia w zakresie ogólnym i specjalistycznym, charakteryzowany na podstawie: poziomu wykształcenia odpowiadającego poziomowi ukończonej szkoły (np. wykształcenie: podstawowe, gimnazjalne, ponadpodstawowe, ponadgimnazjalne, czeladnicze, policealne, wyższe (pierwszy, drugi i trzeci stopień), profilu wykształcenia (ukończonej szkoły) lub dziedziny wykształcenia (kierunek lub kierunek i specjalność ukończonej szkoły wyższej lub wyższej szkoły zawodowej).
Zadanie zawodowe	Jest to logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyraźnie określonym początku i końcu wykonywany na stanowisku pracy. Na zadanie zawodowe składa się układ czynności zawodowych powiązanych jednym celem, kończący się określonym wytworem, usługą lub istotną decyzją. W wyniku podziału pracy każdy zawód różni się wykonywanymi zadaniami, na które składają się czynności zawodowe.
Zawód	Jest to zbiór zadań zawodowych wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji i kompetencji (wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu stanowi źródło utrzymania.
Zintegrowany System Kwalifikacji (ZSK)	Wyodrębniona część Krajowego Systemu Kwalifikacji, w której obowiązują określone w ustawie standardy opisywania kwalifikacji oraz przypisywania poziomu Polskiej Ramy Kwalifikacji do kwalifikacji, zasady włączania kwalifikacji do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji i ich ewidencjonowania w Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji (ZRK), a także zasady i standardy certyfikowania kwalifikacji oraz zapewniania jakości nadawania kwalifikacji. Informacje o ZSK są dostępne pod adresem: https://www.kwalifikacje.gov.pl/
Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji (ZRK)	Rejestr publiczny prowadzony w systemie teleinformatycznym, ewidencjonujący kwalifikacje włączone do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji. Informacje o ZRK są dostępne pod adresem: https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl/

Lp.	Nazwa pojęcia	Definicja	Źródło
1.	Accord Européen sur les Transports Routiers (AETR)	Konwencja regulująca czas pracy załóg pojazdów ciężarowych w Europie, podpisana w Genewie 1 lipca 1970 roku, weszła w życie z dniem 5 stycznia 1976 roku.	Stajniak M., Hajdul M., Foltyński M., Krupa A.: Transport i Spedycja. Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2008.
2.	Accord Relatif aux Transports Internationaux (ATP)	Konwencja o międzynarodowych przewozach szybko psujących się artykułów żywnościowych i o specjalnych środkach transportu przeznaczonych do tych przewozów, podpisana 1 września 1970 roku, weszła w życie od 221 listopada 1976 roku.	Stajniak M., Hajdul M., Foltyński M., Krupa A.: Transport i Spedycja. Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2008
3.	American Depository Receipt (ADR)	Konwencja o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych, podpisana została w Genewie 30 września 1957 roku. Została ratyfikowana przez Polskę w 1975 roku. Jeden z załączników konwencji (A) obejmuje podział wszystkich produkowanych na świecie towarów na 9 klas zagrożeń oraz zawiera szczegółową klasyfikację tych towarów w poszczególnych klasach.	Stajniak M., Hajdul M., Foltyński M., Krupa A.: Transport i Spedycja. Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2008.
4.	Centrum logistyczne	Jest to wydzielony teren usytuowany w miejscu o dogodnym położeniu komunikacyjnym, w pobliżu głównych szlaków transportowych, wraz z infrastrukturą i wyposażeniem służącym do magazynowania, przemieszczania i zarządzania przepływem ładunków, personelem, organizacją pracy. Infrastruktura centrum logistycznego składa się z magazynów, ramp, parkingów, budynków i budowli inżynierskich. Ich wyposażenie stanowią pojazdy (samochody, wózki widłowe), sprzęt przeładunkowy (suwnice, dźwigi), centrum dyspozycji skupiające i przetwarzające informacje (wyposażone w sprzęt komputerowy wraz z odpowiednim oprogramowaniem), dział zamówień itp.	Dębski D.: Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw. Część 1. WSiP, Warszawa 2010
5.	Convention relative au contrat de transport international de marchandises par route (CMR)	Międzynarodowy samochodowy list przewozowy CMR stwierdza fakt zawarcia umowy o przewóz. Jest zobowiązaniem przewoźnika do dostarczenia przyjętej przesyłki wymienionemu w liście odbiorcy w określonym miejscu i czasie. Obowiązki i uprawnienia stron regulowane są postanowieniami konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (Konwencja CMR).	Stajniak M., Hajdul M., Foltyński M., Krupa A.: Transport i Spedycja. Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2008
6.	Dyspozytor	Osoba kierująca przebiegiem pewnych działań lub procesów.	https://sjp.pwn.pl/sjp/;2555801 [dostęp: 10.07.2018]
7.	E-commerce (e-handel)	Inaczej handel elektroniczny: produkcja, reklama, sprzedaż i dystrybucja produktów za pomocą sieci teleinformatycznych.	Szymański G.: Innowacje marketingowe w sektorze e-commerce. Monografie Politechniki Łódzkiej, Łódź 2013
8.	Enterprise Resources Planning (ERP)	Planowanie zasobów przedsiębiorstwa. Model systemu informatycznego, który powstał z konieczności planowania i kontroli procesów produkcyjnych w powiązaniu z dostawcami i odbiorcami. Aplikacje ERP są adresowane przede wszystkim do firm produkcyjnych, zapewniając optymalizację zasobów i procesów wewnętrznych przedsiębiorstwa.	Szymonik A.: Systemy informatyczne w realizacji funkcji logistycznych. Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Kupieckiej, Łódź 2006
9.	Gospodarka magazynowa	Celowa działalność obejmująca zespół środków, czynności organizacyjnych, technicznych i zadań ekonomicznych związanych z przechowywaniem zapasów magazynowych. Przedmiotem działania gospodarki magazynowej jest okresowe przechowywanie zapasów dóbr materialnych w budowlach, których konstrukcja i wyposażenie zależy od właściwości tych dóbr.	Dudziński Z., Kizyn M.: Vademecum gospodarki magazynowej. Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o. o., Gdańsk 2002
10.	International Commercial Terms (INCOTERMS)	Międzynarodowe Reguły Handlu, określają zakres obowiązków i wzajemnych zobowiązań pomiędzy firmami zaangażowanymi w proces transportowy, a tym samym podział kosztów, obowiązków, i ryzyka związanego z dostawą towaru od nadawcy do odbiorcy.	Stajniak M., Hajdul M., Foltyński M., Krupa A.: Transport i Spedycja. Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2008
11.	International Maritime Dangerous Goods Code (IMDGC)	Konwencja o przewozie towarów niebezpiecznych drogą morską.	Stajniak M., Hajdul M., Foltyński M., Krupa A.: Transport i Spedycja. Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2008
12.	Logistyka	Zarządzanie procesami przemieszczania dóbr i/lub osób oraz działaniami wspomagającymi te procesy w systemach, w których one zachodzą. Logistyka jest dziedziną wiedzy o procesach logistycznych (procesach przepływu produktów) związanych z każdą działalnością gospodarczą oraz o sztuce skutecznego zarządzania tymi procesami. Logistyka jest także operacyjnym wewnętrznym ogniwem łańcucha dostaw współpracującym bezpośrednio z zakupami i zaopatrzeniem.	Kisperska-Moroń D., Krzyżaniak S.: Logistyka. Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2009
13.	Łańcuch dostaw	1. Jako proces - sekwencja zdarzeń w przemieszczaniu dóbr, zwiększającą ich wartość. 2. Jako struktura (organizacja) – grupa przedsiębiorstw realizująca wspólnie działania niezbędne do zaspokojenia popytu na określone produkty w całym łańcuchu przepływu dóbr - od pozyskiwania surowców do dostaw do ostatecznego odbiorcy. Działaniami tymi mogą być: rozwój, produkcja, sprzedaż, serwis, zaopatrzenie, dystrybucja, zarządzanie zasobami, działania wspierające. Z punktu widzenia przedsiębiorstwa/producenta łańcuch dostaw to zakupy, zaopatrzenie i logistyka.	Bozarth C., Handfield R.B.: Wprowadzenie do zarządzania operacjami i łańcuchem dostaw. Helion - One Press, Gliwice 2007
14.	Material Requirements Planing (MRP)	System planowania potrzeb materiałowych, który jest zintegrowanym zamkniętym systemem planowania strategicznego służącym do zarządzania materiałami do produkcji. MRP II – jest rozwinięciem systemu MRP. Łączy on proces planowania, sterowania i wytwarzania. Ponadto do procesów tych włączono poza komórkami bezpośrednio związanymi z produkcją także komórki z innych działów funkcjonalnych przedsiębiorstwa, łącząc je w zintegrowaną całość.	Szymonik A., Systemy informatyczne w realizacji funkcji logistycznych. Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Kupieckiej, Łódź 2006
15.	Operator logistyczny	1. Firma logistyczna (partner logistyczny) realizujący usługi na bazie koncepcji outsourcingu. 2. Przedsiębiorstwo świadczące szeroki zakres usług logistycznych, najczęściej w formie pakietów obejmujących m.in. usługi związane z przewozem, obsługą terminalową, dystrybucją i magazynowaniem oraz usługi pokrewne, informacyjne i finansowe.	Kisperska-Moroń D., Krzyżaniak S.: Logistyka, Instytut Logistyki Magazynowania, Poznań 2009 https://www.logistyka.net.pl/slownik/main?start=0&keyword=operator+logistyczny [dostęp: 10.07.2018]
16.	Optymalizacja	Organizowanie określonych działań, procesów itp. w taki sposób, aby dały jak największe efekty przy jak najmniejszych nakładach.	https://sjp.pwn.pl/slowniki/optymalizacja.html [dostęp: 10.07.2018]
17.	Proces logistyczny	Następujące po sobie w określonym czasie i miejscu fakty (zjawiska przyszłe oraz przeszłe) w dziedzinie fizycznego przepływu wyrobów i usług oraz informacji, a także ryzyka, które towarzyszy każdemu działaniu.	Szymonik A.: Logistyka i zarządzanie łańcuchem dostaw. Część 2. Difin, Warszawa 2011
18.	Regulations concerning the International Carriage of Dangerous Goods by Rail (RID)	Regulamin dla międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych. Regulamin określa: towary niebezpieczne, które nie są dopuszczone do przewozu międzynarodowego; towary niebezpieczne, które są dopuszczone do przewozu międzynarodowego oraz przypisane do nich warunki (z uwzględnieniem wyłączeń).	Stajniak M., Hajdul M., Foltyński M., Krupa A.: Transport i Spedycja. Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2008
19.	Spedycja	Spedycja to zarobkowe organizowanie przemieszczania ładunków w zastępstwie zleceniodawcy oraz związanych z tym czynności z wyjątkiem samego transportu i czynności dodatkowych. Istotną częścią działalności spedycyjnej jest praca koncepcyjna, występująca w mniejszym lub większym nasileniu w każdym podmiocie, wymiana informacji między uczestnikami nie tylko procesu transportowego, ale i handlowego oraz załatwianie wszelkiego rodzaju formalności, takich jak wypełnienie dokumentów transportowych i handlowych.	Stajniak M., Hajdul M., Foltyński M., Krupa A.: Transport i Spedycja. Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2008
20.	Spedytor	Spedytor jest koordynatorem i organizatorem procesu transportowego. Zawodowo i za wynagrodzeniem, we własnym imieniu, lecz na rachunek zleceniodawcy podejmuje się wysłania lub odbioru przesyłki towarowej oraz innych czynności związanych z jej obsługą i przewozem.	Stajniak M., Hajdul M., Foltyński M., Krupa A.: Transport i Spedycja. Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2008
21.	System logistyczny	To celowo zorganizowany i połączony zespół takich elementów (podsystemów) jak: produkcja, transport, magazynowanie, odbiorca – wraz z relacjami między nimi oraz ich własnościami, warunkującymi przepływ strumieni towarów, środków finansowych i informacji.	Coyle J., Bardi E.J., Langley C.J: Zarządzanie Logistyczne. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002 http://www.logistykawpolsce.pl/slownik/system_logistyczny,5.html [dostęp: 10.07.2018]
22.	Transport International Routier (TIR)	Międzynarodowy Transport Drogowy. Konwencja celna dotycząca międzynarodowego przewozu towarów transportem drogowym i powstała w Genewie 14 listopada 1975 roku. Podstawowym dokumentem jest Karnet TIR, będący jednocześnie gwarancją celną. W znaczeniu potocznym, duży samochód ciężarowy, używany w międzynarodowym transporcie towarów, najczęściej złożony z ciągnika siodłowego oraz naczepy.	Stajniak M., Hajdul M., Foltyński M., Krupa A.: Transport i Spedycja. Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2008
23.	Transportation Management System (TMS)	Informatyczny system wspomagający planowanie, monitorowanie, rozliczanie i zarządzanie środkami transportu.	http://www.e-logistyka.pl/ logipedia/tms.html [dostęp: 10.07.2018]
24.	Transport	Działalność, która polega na odpłatnym świadczeniu usług, których efektem jest przemieszczenie osób i/lub ładunków z punktu nadania do punktu odbioru oraz świadczenie usług pomocniczych, bezpośrednio z tymi usługami związanych. W celu zrealizowania usługi transportowej niezbędnych jest szereg elementów, takich jak środki transportu, infrastruktura transportowa, ludzie oraz ustalone zasady i reguły realizowania tychże usług.	Stajniak M., Hajdul M., Foltyński M., Krupa A.: Transport i Spedycja. Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2008
25.	Transport intermodalny	Przewóz ładunków w jednej i tej samej jednostce ładunkowej, przy użyciu sukcesywnie różnych gałęzi transportu i bez przeładunku samych towarów w zmieniających się gałęziach transportu, za jednym dokumentem przewozowym.	Semenov I.N. (red.): Zintegrowane łańcuchy transportowe. Difin, Warszawa 2008
26.	Ustawa o czasie pracy kierowców	Podstawowy akt prawny, regulujący zasady dotyczące czasu pracy kierowców.	Stajniak M., Hajdul M., Foltyński M., Krupa A.: Transport i Spedycja. Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2008
27.	Warehouse Management System (WMS)	System informatyczny wspierający zarządzanie magazynem, potrafiący wykorzystać infrastrukturę sprzętową, służącą do automatycznej identyfikacji.	Piwonia-Krzeszowska E., Małkus T.: Współczesne problemy zarządzania organizacjami. Mfiles.pl, Kraków 2014
28.	Zakupy	Zarządzanie zewnętrznymi zasobami przedsiębiorstwa w taki sposób, żeby dostawy wszystkich towarów, usług, zdolności produkcyjnych i wiedzy, które są potrzebne do prowadzenia, utrzymania i zarządzania podstawową i pomocniczą działalnością przedsiębiorstwa były zapewnione na najbardziej korzystnych warunkach.	J. Dąbrowski, Zakupy a logistyka zaopatrzenia i marketing zakupów, „Współczesna Gospodarka”, n 2(2011), Uniwersytet Gdański
29.	Zaopatrzenie	Zespół działań, które są niezbędne do nabycia materiałów potrzebnych dla zapewnienia działalności przedsiębiorstwa, przy uwzględnieniu wszystkich czynników mających wpływ na racjonalizację procesu zaopatrzenia.	Bendkowski J., Radziejowska G.: Logistyka zaopatrzenia w przedsiębiorstwie. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2005
30.	Zasada 7W	Inaczej zasada Siedem R (od. ang. Right – właściwy; stąd w polskiej literaturze można spotkać określenie siedem W). Siedem R (7W) wskazuje na podstawowe działania logistyczne. Definicja określa logistykę jako udostępnienie właściwego produktu, we właściwej ilości i we właściwym stanie, we właściwym miejscu, we właściwym czasie, właściwym klientom po właściwym koszcie.	Coyle J.J., Bardi E.J., Langrey Jr. J.C.: Zarządzanie Logistyczne. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002